Το blog "οι εκπαιδευτικοί μιλούν..." απευθύνεται σε ανθρώπους που εμπλέκονται με τη διδασκαλία, ανεξαρτήτως βαθμίδας ή γνωστικού αντικειμένου. Στη συζήτηση μπορούν φυσικά να συμμετέχουν και άλλες "φωνές" (μαθητές, γονιοί κ.α.), καταθέτοντας είτε post, είτε σχόλιο.

Όποιος λοιπόν επιθυμεί, μπορεί να επιχειρήσει να απαντήσει, καταθέτοντας την άποψή του
[για να αποκτήσετε δικαίωμα δημοσίευσης, αρκεί ένα mail στο gepsimos (papaki) yahoo.gr ]

Μπορείτε να συμμετέχετε στη συζήτηση είτε γράφοντας ένα post-απάντηση σε κάποιο από τα προϋπάρχοντα ερωτήματα (πχ. "γιατί διδάσκω;" ή "θυμάμαι μια φορά στην ταξη..."), είτε προτείνοντας ένα νέο θέμα...

Δευτέρα 5 Νοεμβρίου 2007

Εσείς «καταλαβαίνετε» τους μαθητές σας;


Ποιο είναι το παράπονο που ακούγεται πιο συχνά από τους μαθητές; «Οι καθηγητές δε μας καταλαβαίνουν». Πολλοί από μας στεναχωριόμαστε ακούγοντας αυτό το παράπονο και κάνουμε μεγάλη προσπάθεια να σταθούμε δίπλα τους και να δείξουμε την τόσο απαιτητικά επιζητούμενη «κατανόηση». Γινόμαστε «φίλοι» με τα παιδιά για να μη κατηγορηθούμε ότι «μένουμε ασυγκίνητοι από τις πραγματικές ανάγκες των μαθητών μας», χωρίς όμως αποτέλεσμα εφόσον το παράπονο μένει διαρκώς ενεργό. Όσο υπάρχουν μαθητές και δάσκαλοι.

Ας αφήσουμε τους μαθητές να φωνάζουν όσο θέλουν. Είναι καλύτερα (γι αυτούς) που δεν «τους καταλαβαίνουμε». Η «έλλειψη κατανόησης» τους οδηγεί στην ωρίμανση κάτι που είναι μέσα στα καθήκοντά μας. Τους μαθαίνουμε διάκριση (των γενεών), απόσταση (από το παρελθόν) και ενισχύουμε τη ατομικότητά τους.

Δεν υπάρχει σχέση (και η σχέση μαθητή-δασκάλου είναι από τις πιο σημαντικές στην ζωή μας) που να μη συνδυάζει αποδοχή και απαρέσκεια. Η δυσαρέσκεια των μαθητών απέναντι στους καθηγητές τους είναι συστατικό στοιχείο μιας υγιούς σχέσης, κι όχι ένδειξη δυσλειτουργίας της. Είναι προσφορά στην οικοδόμηση της προσωπικότητάς τους (και στην κοινωνία) το να «μην τους καταλαβαίνουμε». Πολλές φορές είναι τα ίδια τα παιδιά που προκαλούν με την «ακραία συμπεριφορά» τους την απόσταση που τους είναι αναγκαία.

Πώς οικοδομεί ο δάσκαλος την απόσταση αυτή; Μιλώντας. Με την ομιλία παρουσιάζει τον εαυτό του και τον κόσμο στα μάτια (στην ψυχή) του μαθητή, γιατί χρησιμοποιεί κάτι που δεν του ανήκει, αλλά ανήκει σε όλους: τη γλώσσα, δηλαδή τις αξίες και τις αναφορές της κοινωνίας και άρα την ίδια την κοινωνία.

Την απόσταση αυτή τα παιδιά δεν την ανέχονται. Επινοούν χίλιους τρόπους να μας απορροφήσουν, να μας οικειοποιηθούν, να υπάρχουμε μόνο για (το καθένα από) αυτά. (Σε όσους από μας έχουν υποστεί σκηνές ζηλοτυπίας στην τάξη καταλαβαίνουν καλά τι εννοώ). Μανιάζουν απέναντί μας όταν δεν το καταφέρνουν, ή όταν τους αγνοούμε ή τους αποπαίρνουμε. Από την άλλη μεριά, άλλοι μαθητές καλύπτουν την απόσταση με την επιθυμία που γεννιέται στην ψυχή τους να γίνουν «καλοί μαθητές». Διαβάζουν όχι για να μάθουν αλλά για να εισπράξουν την επιδοκιμασία μας. Όμως με τον τρόπο αυτό, μέρα με τη μέρα, εγκαθίσταται στην ψυχή τους μια κοινωνική νόρμα και αντικαθιστούν τα δικά τους «ψυχικά αντικείμενα» (ο δάσκαλος είναι δικός μου) με τα «κοινωνικά» (είναι ο δάσκαλός μας γιατί μας μαθαίνει γράμματα).

Πολλοί από μας δεν καταλαβαίνουμε αυτή την ανάγκη των παιδιών ή την καλύπτουμε πίσω από η δική μας ανάγκη για αποδοχή και κατανόηση. Προσπαθούμε να ήμαστε αγαπητοί και δημοφιλείς. Μήπως λοιπόν δεν πρέπει να ανησυχούμε τόσο πολύ αν οι μαθητές μάς σατιρίζουν ή μας κοροϊδεύουν (πίσω από την πλάτη μας), αλλά να το αποδεχόμαστε ως συστατικό στοιχείο της σχολικής ζωής; Άλλωστε, στα γραφεία των καθηγητών ή σε ιδιωτικές συζητήσεις, πόσες φορές δεν αναφέρονται ειρωνικά σχόλια για αυτά που κάνουν, λένε ή γράφουν οι μαθητές;

6 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

καλό για αρχή

Γιάννης είπε...

Μπερδεύτηκα λίγο με την αρχή και το τέλος του κειμένου.
Στο παράπονο των μαθητών "οι καθηγητές δεν μας καταλαβαίνουν", εμείς οι καθηγητές θα "αφήσουμε τους μαθητές να φωνάζουν όσο θέλουν" επειδή η "έλλειψη κατανόησης τούς οδηγεί στην ωρίμανση";

Δηλαδή, στην κραυγή αγωνίας, στον πόθο για επικοινωνία, στην ανάγκη αναγνώρισης, επιβεβαίωσης κλπ εμείς αδιαφορούμε;

Παρακάτω πάλι διαβάζω: οι μαθητές "διαβάζουν όχι για να μάθουν αλλά για να εισπράξουν την επιδοκιμασία μας". Είναι κακό; Μια τέτοια συμπεριφορά δεν είναι μέσα στη ζωή μας, στις σχέσεις μας; Ό,τι κάνουμε το κάνουμε μόνο για τον εαυτό μας ή και για τους άλλους; Είμαστε κοινωνία ή σύνολο μονάδων;

Η σάτιρα είναι φυσικά αποδεκτή. Όμως, δεν πρέπει να ανησυχούμε, όταν μας δείχνουν με το δικό τους τρόπο ότι κάνουμε βλακείες; Άλλωστε, τις πιο πολλές βλακείες εμείς τις κάνουμε κι όχι οι μαθητές. Πρέπει να ανησυχούμε για τη συμπεριφορά μας και η σάτιρα είναι ένας καλός οδηγός να επανέλθουμε στην τάξη.

Φιλικά
Γιάννης

Πέπε είπε...

Αυτό το κείμενο είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον και βαθύ. Με προβλημάτισε ιδιαίτερα. Πριν καμιά εβδομάδα ξεκίνησα να γράψω ένα σχόλιο, αλλά το άφησα στη μέση. Δεν είναι από τα κείμενα που αυτοστιγμεί μπορείς να πεις "εδώ συμφωνώ, εκεί διαφωνώ".

Πάντως για την παρατήρηση του Γιάννη, θα είχα να πω: δεν μπορείς να πείσεις κάποιον να μαθαίνει προβάλλοντάς του τους αντικειμενικούς λόγους για τους οποίους κάτι τέτοιο θα ήταν ωφέλιμο (αν υποθέσουμε ότι υπάρχουν αντικειμενικοί λόγοι). Τι πάει να πει "διάβασε γιατί η γνώση είναι δύναμη, ευτυχία, η άγνοια είναι σκοτάδι και τρόμος"; Αυτά είναι τελείως άπιαστα.

Πόσο μάλλον, για μαθήματα όπως η λογοτεχνία, να τους πεις: διάβασε γιατί το κείμενο είναι ωραίο, δεν είναι βαρετό όπως εσφαλμένα νομίζεις. Κι αν δεν καταλαβαίνεις την ομορφιά του, φταίει που δεν είσαι εξοικειωμένος, οπότε το μόνο που σου μένει είναι να διαβάσεις κι άλλο. Τα λέω καμιά φορά αυτά, αλλά ξέρω ότι είναι κινέζικα για εκείνους στους οποίους τα απευτθύνω.

Διαβάζει κανείς μόνο αν αποκτήσει προσωπικό κίνητρο: γιατί του αρέσει το μάθημα, γιατί του αρέσει ο καθηγητής, γιατί του αρέσει το διάβασμα, γιατί του αρέσει η άμιλλα. Κι αν κανείς διαβάζει χωρίς να είναι κι ο ίδιος σίγουρος γιατί το κάνει, και πάλι κέρδος θα έχει. Αν εξαιρέσουμε ακραίες περιπτώσεις κινήτρων όπως "διάβασε γιατί ο μπαμπάς θα σου μετρήσει τα παΐδια αν ξαναφέρεις τέτοιους βαθμούς", "διάβασε γιατί αλλιώς είσαι ρεμάλι / γιατί αλλιώς δε σ' αγαπάω" κλπ., κάθε άλλο κίνητρο μού φαίνεται θεμιτό.

Γιάννης είπε...

Συνηθίζεται να απαντάει ο συγγραφέας στα σχόλια. Διαφορετικά, δεν τα επιτρέπει.

Xrysostomos είπε...

"Συνηθίζεται να απαντάει ο συγγραφέας στα σχόλια. Διαφορετικά, δεν τα επιτρέπει."

Δεν είμαι ο συγγραφέας του συγκεκριμένου άρθρου, αισθάνομαι όμως ότι το σχόλιο αυτό αγγίζει και εμένα.

Σε ποιο ακριβώς σημείο του αυτό το μπλογκ έχει υποσχεθεί ότι θα απαντάει σε κάθε σχόλιο; Δεν ξέρω σε ποιον άγραφο νόμο αναφέρεσαι φίλε Γιάννη, υπάρχουν όμως μπλογκς που δεν απαντούν σε όλα τα σχόλια, αλλα σε αυτά που θεωρούν απαραίτητο (δες πχ. τους κανόνες που έγραψε για το μπλογκ του ο διαγόρας: http://diagoras.wordpress.com/terms_of_use/ ).

Δηλαδή τα μπλογκς που έχουν 100 σχόλια τη μέρα τί θα έπρεπε να κάνουν; Να διαλέξουν ανάμεσα στο "σπαταλάω όλη τη μέρα μου σε απαντήσεις σχολίων" και "δεν σχολιάζει κανείς στο μπλογκ μου"?!?

Και στην τελική, λίγη κατανόηση: Το παρόν είναι ομαδικό μπλογκ, ας μην είμαστε τόσο πιεστικοί ο ένας με τον άλλον.

Κάτια είπε...

Καλημέρα.Πραγματικά με άγγιξε το κειμενο...Ήταν και δικοί μου προβληματισμοί, μια και για χρόνια ασχολούμαι με παιδιά Λυκείου που το μεγάλο παράπονό τους ήταν ότι δεν τα ακούγαμε...το συνειδητοποίησα αυτό και ξεκίνησα μεταπτυχιακό στη Συμβουλευτική και στην Ψυχοθεραπεία...Το μέλλον θα δείξει...